Kaligula i Neron byli potworami... ale nie aż tak strasznymi jak się uważa

Kaligula, jak każdy młody człowiek lubił poimprezować. Podczas czterech lat panowania organizował mniejsze i większe orgie, igrzyska, uroczystości i występy cyrku. Faktycznie, byłby niezrównoważony psychicznie, gdyby przepuścił na to cały majątek imperium - jak to możemy wyczytać w większości książek.

Prawda musiała być jednak zupełnie inna, ponieważ po śmierci Kaliguli, jego następca Klaudiusz zabrał się za budowę nowych akweduktów, portu w Ostii, najechał na Brytanię i podobnie jak jego poprzednik organizował walki gladiatorów i inne imprezy. Stać go było na to tylko i wyłącznie dlatego, że Kaligula wbrew oszczerstwom pomnożył majątek Rzymu i Klaudiusz mógł szastać kasą ze skarbca i nie musiał podnosić podatków.

#2. Neron zabił matkę

Nie ulega wątpliwości, że to zrobił, ale przyjrzyjmy się bliżej całej sytuacji. Dla większości z nas, mama to czuła, ciepła osoba, która czuwa nad nami od dnia narodzin. Matka Nerona, Agrypina Młodsza wyszła za mąż za swego wuja, spiskowała przeciwko własnej rodzinie, nie wahała się zamordować, gdy tylko widziała przeszkodę na drodze do objęcia tronu przez syna, którego zamierzała użyć jako marionetkę.

Neron zasiadł na tronie w wielu 16 lat i Agrypina próbowała wpływać na jego decyzje. Na szczęście zapobiegł temu Seneka, dzięki któremu pierwsze lata rządów cesarza były rozsądne i sprawiedliwe. Wkurzona Agrypina zaczęła oczerniać syna o to, że utrzymywał z nią stosunki kazirodcze. Wtrącała się w jego życie prywatne i nadal próbowała rządzić państwem, podsuwając mu pomysły. W końcu Neron stwierdził, że jedynym sposobem na normalne życie jest pozbycie się matki. Neron zaaranżował wypadek na okręcie, ale twarda sztuka, jaką była Agrypina zdołała dopłynąć do brzegu. Tam w końcu zginęła od miecza centuriona.

#3. Kaligula bezlitośnie nakładał podatki

Można by przypuszczać, że skarbiec pełen złota i srebra pozostawiony Klaudiuszowi to skutek nakładania morderczych podatków przez Kaligulę z mieszkańców Rzymu. Swetoniusz opisywał niedolę obywateli cesarstwa, na których Kaligula nakładał coraz to większe podatki. Rzeczywistość była jednak zupełnie inna. Początkowo Kaligula obniżył podatki, co sprawiło, że stał się ulubieńcem Rzymian. Gdy w skarbcu zaczęło brakować pieniędzy, obłożył podatkami bogatych i konfiskował majątki opornym senatorom. Oczywiście nie wszystko było tak pięknie. Podczas napadów choroby, podnosił podatki wszystkim i wydawał wyroki śmierci na bogaczy aby zabrać im cały dobytek. Gdy poprawiała się jego kondycja psychiczna, znów obniżał podatki.

#4. Neron tańczył, śpiewał i grał na lirze, obserwując pożar Rzymu

Po pierwsze, trudno byłoby cesarzowi grać na instrumencie, który wtedy nie był znany w Rzymie. Po drugie, każdy z opisujących pożar i zachowanie cesarza mówi co innego - jedni, że śpiewał z radości, inni, że z żalu, a kolejni, że nie otworzył ust. Po trzecie, gdy ogień hulał przez pięć i pół dnia po Rzymie, Neron przebywał w Anzio. Po usłyszeniu o szalejącym żywiole, Neron pospiesznie wrócił do Rzymu nie po to, aby balangować, ale po to, by zorganizować pomoc humanitarną, na którą wyłożył własne pieniądze. Z ówczesnych historyków jedynie Pliniusz Starszy wspomniał mimochodem o pożarze, pozostali nie poświęcili mu ani jednego słowa. Dopiero dużo później zaczęły się pojawiać rewelacje na temat tego, jak Neron zlecił swoim żołnierzom podpalenie miasta i zwalenie winy na chrześcijan.

#5. Kaligula zabawiał się z siostrą

Dla nas utrzymywanie związków kazirodczych jest czymś złym i osoby, które to robią uważamy za zdeprawowane. Ale musimy przypomnieć sobie, że w tamtych czasach, zwłaszcza w rodzinach królewskich, zachowanie takie było czymś normalnym. Rody królewskie chciały utrzymać czystość krwi, więc małżeństwa były zawierane w obrębie najbliższej rodziny - rodzeństwo, kuzyni czy też wujostwo. Kaligula, który uprawiał seks ze wszystkim, co mu się nawinęło, utrzymywał stosunki z siostrą po to, aby spłodzić potomka czystej krwi królewskiej.

#6. Neron prześladował chrześcijan

Zanim okrzykniemy Nerona krwiożerczym mordercą, przypomnijmy tu, że zaraz po objęciu władzy zakazał wykonywania kary śmierci. W przeciwieństwie do swojego poprzednika nie zabijał masowo senatorów, nie zastraszał w celu wymuszenia zeznań i nie nakazywał wykonywania egzekucji. Zamiast skazywać na śmierć opozycjonistów, Neron zwyczajnie ich lekceważył. Po Wielkim Pożarze Rzymu, Neron uczynił z chrześcijan kozła ofiarnego. Dla niego chrześcijaństwo było formą kultu i postanowił się z nimi rozprawić, ponieważ chrześcijanie nie przestrzegali i jawnie łamali prawo rzymskie. Obywatele nie ufali wyznawcom innych religii i zgodzili się, że chrześcijanie są zagrożeniem dla państwa. I wtedy nastąpiła okrutna rzeź chrześcijan, ale był to bardziej zabieg polityczny niż wymysł szaleńca.

#7. Kaligula uczynił swojego konia konsulem

To kolejna rzecz, która kojarzy nam się z tym cesarzem. Ale Kaligula wcale nie powołał Incitatusa na to stanowisko. Po prostu wkurzony na marudzących i nagabujących go senatorów często powtarzał, że jego ulubiony koń byłby lepszym i mądrzejszym doradcą niż otaczający go członkowie senatu. Kaligula cynicznie żartował, że uczyni swojego ulubieńca konsulem, a ówcześni uczeni w piśmie uwierzyli w to i uwiecznili jako szczery zamiar cesarza.

#8. Szaleństwo Nerona spowodowało jego upadek

Historia przedstawia to tak: szaleństwo Nerona sprawiło, że mieszkańcy uciekali z Rzymu, wojskowi zbuntowali się, a przyboczna gwardia go opuściła. Senat poparł Galbę, zmusił Nerona do ucieczki z Rzymu i w końcu cesarz popełnił samobójstwo.

Prawdą jest, że pod koniec panowania Neron stawał się coraz bardziej okrutny, ale jego odpały nie sprawiły, że armia się od niego odwróciła. Nie opuścili go nawet pomimo jego tchórzostwa. Na samą wieść o tym, że szykuje się powstanie przeciwko niemu, czmychnął szybciutko z Rzymu. Armia stłumiła powstanie i pozostała lojalna aż do momentu, w którym nie mieli już być komu lojalni.

Po śmierci Nerona, na otoczonym kultem grobie cesarza, ludzie składali kwiaty, co sugeruje, że Neron tak naprawdę był lubianym i cenionym władcą.